In onze moderne samenleving, waar prikkels en verwachtingen overheersen, is ‘uit contact gaan’ bij overprikkeling een groeiend fenomeen. Uit contact gaan betekent dat iemand zich tijdelijk afsluit van zijn sociale omgeving als reactie op teveel prikkels. Deze zelfbeschermende strategie komt voor bij allerlei mensen, maar vooral bij wie gevoelig is voor indrukken, zoals hoogsensitieve personen, mensen met autisme, ADHD of een burn-out.
Wat is uit contact gaan?
Uit contact gaan is een onbewuste pauzeknop die mensen indrukken als stress, drukte of emotionele spanning te veel worden. Berichten blijven ongelezen, gesprekken zijn oppervlakkiger of worden gemeden en er ontstaat een grotere behoefte aan rust of afzondering. Dit is geen desinteresse, maar een beschermingsreactie van het brein. Het is alsof je hersenen zeggen: “Hey, dit is nu te heftig, even op adem komen.”
Hoe herken je uit contact gaan?
De signalen kunnen verschillen per persoon:
- Minder of traag reageren op berichten
- Afwezige of korte antwoorden in gesprekken, soms zelfs kan praten alleen al moeite kosten
- Herrie en onrust in je hoofd waardoor je meer naar binnen gericht bent en moeite hebt om je te concentreren op dingen om je heen, soms is dat zelfs onmogelijk
- Sociaal terugtrekken, vaker afspraken afzeggen
- Spanning in het lichaam, snel geïrriteerd raken
- Verlies van interesse in sociale media of groepsactiviteiten
Deze signalen zijn vaak niet direct zichtbaar voor de omgeving, omdat het afsluiten soms stil en geleidelijk gebeurt.
Wie krijgt ermee te maken?
Uit contact gaan kan iedereen overkomen, maar is opvallender bij mensen met een gevoelig zenuwstelsel of verhoogde stressgevoeligheid. Ook hectische periodes en een overdaad aan sociale verplichtingen kunnen een trigger zijn.
Tips om weer in contact te komen
Voor mensen die uit contact zijn gegaan vanwege overprikkeling, zijn er verschillende strategieën die kunnen helpen om sneller te herstellen en je oude zelf te worden:
- Licht fysieke activiteiten zoals schoonmaken, opruimen of een korte wandeling maken kunnen het hoofd leeg maken en de gedachten ordenen. Dit geeft een gevoel van controle en kan rust brengen. Sporten kan ook helpen maar wel op een laag pitje want het is de bedoeling dat je lichaam en geest tot rust komen.
- Rust nemen of een powernap doen helpt om de energiereserves weer op peil te brengen. Slaap en ontspanning zijn cruciaal bij het verwerken van overprikkeling.
- Ademhalingsoefeningen of mindfulness helpen om het zenuwstelsel te kalmeren, waardoor prikkels minder overweldigend worden.
- Kleine sociale stapjes zetten, zoals een kort berichtje sturen of even bellen, maken de overgang naar contact makkelijker zonder te overweldigen.
- Luister naar je eigen signalen en forceer niets; herstel gaat sneller als je jezelf die ruimte gunt.
Deze praktische tips ondersteunen het herstelproces en zorgen ervoor dat je op een fijne manier weer verbinding kan maken met je omgeving.
Hoe kunnen naasten ermee omgaan?
Voor partners, vrienden of familie is het belangrijk uit contact gaan van een naaste te herkennen en begripvol te reageren. Belangrijk om te weten: uit contact gaan is niet persoonlijk bedoeld. Het gaat niet om jou, de persoon die uit contact gaat is niet boos en wil je niet negeren, maar om het moment waar die ander even niet meer kan.
- Respecteer de ruimte
Geef diegene de tijd en rust die hij of zij nodig heeft. Pushen werkt meestal averechts. Een simpel berichtje als: “Ik ben er als je wilt praten” kan heel troostend zijn. - Blijf aanwezig, maar zonder druk
Toon dat je betrokken bent zonder eisen te stellen. Een appje of bosje bloemen zonder directe verwachtingen doet wonderen. - Leer het zelf herkennen
Praat samen over de signalen. Zo kan je er eerder bij zijn en misschien je partner helpen alvast uit contact te gaan voordat het escaleert. - Zorg goed voor jezelf
Laat je niet meesleuren in het drama of de stilte. Blijf ook jouw sociale contacten en hobby’s koesteren.
Zelfzorg
Uit contact gaan bij overprikkeling is geen teken van zwakte, maar van gezonde zelfzorg. Het is een natuurlijke reactie op een teveel aan indrukken en helpt om op termijn weer in balans en verbinding terug te keren. Door signalen te herkennen en er respectvol mee om te gaan, wordt het makkelijker om elkaar in tijden van overprikkeling te steunen.
Klik hier voor welzijnstips voor de heren op ADVERSUS
